رژیم غذایی و تغذیه در طول درمان سرطان

تغذیه خوب برای همه افراد مهم است، اما زمانی که  به بیماری مبتلا می شویم، اهمیت دوچندان دارد. نیازهای تغذیه ای افراد مبتلا به سرطان در طول درمان، به نوع سرطان آنها، درمان هایی که دریافت می کنند و عوارض جانبی آنها بستگی دارد. داشتن رژِیم غذایی مناسب، زمانی که تحت درمان سرطان هستید می تواند به شما کمک کند:

• احساس بهتری داشته باشید.
• قدرت و انرژی خود را حفظ کنید.
• وزن و ذخیره مواد مغذی بدنتان را حفظ کنید.
• عوارض جانبی درمان را بهتر تحمل کنید.
• خطر عفونت را کاهش دهید.

 

قبل از درمان برنامه ریزی کنید

با پزشک و پرستار خود در مورد مسائلی که شما را نگران می کند صحبت کنید. تا جایی که می توانید درباره سرطان، برنامه درمانی خود و احساسی که ممکن است در طول درمان داشته باشید، بیاموزید. می توانید با یک متخصص تغذیه ملاقات کنید تا رژیم غذایی و وضعیت تغذیه خود را قبل، در طول و بعد از درمان ارزیابی و بررسی کنید. برنامه ریزی برای مقابله با عوارض جانبی احتمالی می تواند به شما کمک کند که در صورت بروز تغییرات، آمادگی و کنترل بیشتری داشته باشید.

 

در حین درمان

 

تغذیه خوب داشته باشید

بدن شما به یک رژیم غذایی سالم نیاز دارد تا بهترین عملکرد خود را داشته باشد. در صورت ابتلا به سرطان، این موضوع حتی از اهمیت بیشتری برخوردار است. در واقع، برخی از درمان‌های سرطان در افرادی که تغذیه مناسبی دارند و کالری و پروتئین کافی دریافت می‌کنند، بهتر عمل می‌کنند. این نکات را  مدنظر داشته باشید:

• از امتحان کردن غذاهای جدید نترسید. برخی از چیزهایی که قبلا هرگز دوست نداشته اید، ممکن است در طول درمان طعم خوبی داشته باشند.
• غذاهای گیاهی مختلف را انتخاب کنید. سعی کنید هر هفته در چند وعده غذایی به جای گوشت، لوبیا و نخود مصرف کنید.
• سعی کنید هر روز میوه و سبزیجات بیشتری مصرف کنید.
• سعی کنید وزن مناسبی داشته باشید و از نظر بدنی فعال بمانید. تغییرات کوچک وزن در طول درمان طبیعی است.
• مقدار غذاهای فراوری شده، دودی و ترشیجاتی که مصرف می کنید را محدود کنید.
• مصرف گوشت قرمز یا فرآوری شده را محدود، یا از آن اجتناب کنید.

 

نکاتی برای افزایش کالری و پروتئین

اگر به دلیل عوارض جانبی درمان در حال کاهش وزن هستید یا برای دریافت کالری یا پروتئین کافی دچار مشکل هستید، در نظر گرفتن نکات زیر میتواند کمک کننده باشد:

• به جای 3 وعده غذایی بزرگ و حجیم، چندین وعده غذایی و میان وعده های کوچک در طول روز بخورید.
• غذاهای مورد علاقه خود را در هر زمانی از روز میل کنید. به عنوان مثال، اگر غذاهای صبحانه برای شما جذاب است، به عنوان شام از آن استفاده کنید.
• هر چند ساعت یکبار غذا بخورید. منتظر نمانید تا احساس گرسنگی کنید.
• بزرگترین وعده غذایی خود را زمانی که بیشترین احساس گرسنگی را دارید، میل کنید. به عنوان مثال، اگر صبح ها بیشتر گرسنه هستید، صبحانه را بزرگترین وعده غذایی خود قرار دهید.
• سعی کنید در هر وعده غذایی و میان وعده از غذاهای پر کالری و پر پروتئین استفاده کنید.
• برای افزایش اشتها، قبل از غذا به آرامی ورزش یا پیاده روی کنید.
• نوشیدنی های پرکالری و پر پروتئین مانند میلک شیک بنوشید.
• بیشتر مایعات خود را بین وعده های غذایی (به جای همراه با غذا) بنوشید. نوشیدن مایعات همراه با وعده های غذایی می تواند باعث ایجاد احساس سیری بیش از حد در شما شود.

 

فعالیت بدنی را فراموش نکنید

فعالیت بدنی فواید زیادی دارد. به شما کمک می کند تا توده عضلانی، قدرت، استقامت و استحکام استخوان را حفظ کنید. همچنین می تواند به کاهش اضطراب، افسردگی، خستگی و کمک کند و همچنین کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، سلامت استخوان ها و خواب را بهبود بخشد.

با این حال، مهم است که قبل از شروع هر برنامه ورزشی، با پزشک خود مشورت کنید تا برنامه ای که برای شما ایمن و موثر است را انتخاب کنید.

 

مدیریت شایع ترین مشکلات مربوط به غذا خوردن ناشی از درمان های سرطان

سرطان و درمانهای آن می تواند منجر به عوارضی شود که برکیفیت زندگی شما تاثیر گذار خواهد بود در ادامه برخی از مشکلات رایج و نکاتی در مورد نحوه برخورد با آنها، آورده شده است. همواره پزشک خود را در جریان عوارض یا مشکلات حین درمان قرار دهید.

 

کاهش اشتها

سرطان و درمان آن می تواند باعث تغییر در عادات غذایی و تمایل شما به غذا خوردن شود. عوارض جانبی مرتبط با درمان مانند درد، حالت تهوع و یبوست نیز می تواند باعث کاهش اشتها شود. مدیریت هر گونه مشکلی که باعث تغییر اشتها می شود ممکن است به شما کمک کند بهتر غذا بخورید.

چه باید کرد؟

• در طول روز به جای 3 وعده غذایی بزرگ، چندین وعده غذایی کوچک و میان وعده بخورید.
• از مصرف مقادیر زیاد مایعات همراه غذا خودداری کنید جرعه جرعه مایعات بنوشید تا احساس سیری نکنید. بیشتر مایعات خود را بین وعده های غذایی بنوشید.
• با چیدن میز به صورت زیبا، پخش موسیقی مورد علاقه خود، تماشای تلویزیون، یا غذا خوردن با کسی، غذا خوردن را لذت بخش تر کنید.
• تا جایی که می توانید از نظر بدنی فعال باشید، این فعالیت تا زمانی که پزشک شما اجازه بدهد، مشکلی ندارد.
• غذاهای پرکالری و پر پروتئین، مانند تخم مرغ سفت پخته، آجیل، کره آجیل، یا کنسرو ماهی تن یا مرغ را در دسترس داشته باشید.

 

تهوع و استفراغ

حالت تهوع داشتن یک احساس ناخوشایند یا ناراحت کننده در پشت گلو و معده است و گاهی اوقات می تواند منجر به استفراغ شود. سرطان، درمان های آن و سایر مشکلات می توانند باعث تهوع و استفراغ شوند.

چه باید کرد؟

• غذاهایی را که دوست دارید و آنهایی که به نظرتان خوشایند است بخورید.
• در طول روز وعده های غذایی و میان وعده های مکرر و کوچک بخورید.
• وعده های غذایی یا میان وعده ها را حذف نکنید. اگر معده تان خالی است، حالت تهوع شما ممکن است بدتر شود.
• سعی کنید هنگام تهوع از خوردن غذاهای مورد علاقه خود اجتناب کنید. اگر در هنگام تهوع غذاهایی را که دوست دارید بخورید، ممکن است پس از پایان درمان، آنها برایتان ناخوشایند به نظر بیایند. زیرا آنها را با این احساس مرتبط می دانید.
• مصرف موارد پیشنهادی زیر میتواند کمک کننده باشد: بستنی، ژله، مایعات شفاف مانند دمنوش زنجبیل، آب سیب، چای و ... مایعات را به تناوب در طول روز مصرف کنید.
• به منظور کاهش بو و طعم ناخوشایند، غذای خنک یا هم دمای محیط مصرف کنید.
• از مصرف غذاهای چرب، سرخ شده، تند یا بسیار شیرین خودداری کنید.
• سعی کنید حداقل یک ساعت بعد از هر وعده غذایی در حالی که صاف نشسته اید، استراحت کنید.
• با موسیقی ملایم، برنامه تلویزیونی مورد علاقه یا همراهی با دیگران حواس خود را پرت کنید.
• داروی ضد تهوع خود را هنگام ظهور اولین علائم تهوع مصرف کنید، تا از استفراغ جلوگیری کنید.
• در حالی که منتظر اثرگذاری داروی ضد تهوع هستید، آرام باشید و نفس های آهسته و عمیق بکشید.
• اگر به دلیل تهوع و استفراغ قادر به خوردن یا نوشیدن نیستید، با پزشک خود مشورت کنید

 

یبوست

یبوست به معنای اجابت مزاج سخت یا کاهش تعداد اجابت مزاج نسبت به حالت عادی است.

چه باید کرد؟

• از پزشک خود بخواهید که به شما در تنظیم یک برنامه روزانه مراقبت از روده کمک کند.
• سعی کنید هر روز در ساعات مشخصی غذا بخورید.
• مایعات بیشتری بنوشید، مگر اینکه پزشک شما دستور دیگری داده باشد.
• در صورت تایید پزشکتان، هر روز غذاهای پرفیبر بیشتری (مانند نان و غلات سبوس دار) میل کنید. میوه های خام تازه با پوست، سبزیجات خام تازه، آب میوه، خرما، زردآلو، کشمش، آلو، آب آلو، و آجیل به رفع یبوست کمک میکنند.
• از خوردن غذاها و نوشیدنی هایی که باعث ایجاد نفخ می شوند مانند سیب، آووکادو، لوبیا و نخود، کلم، کلم بروکلی، شیر و نوشیدنی های گازدار تا رفع یبوست خودداری کنید.
• از جویدن آدامس و استفاده از نی برای نوشیدن خودداری کنید. استفاده از آنها باعث ایجاد نفخ می شود.
• از مصرف غذاهایی که ممکن است باعث یبوست شود، مانند پنیر یا تخم مرغ، خودداری کنید.
• همیشه قبل از استفاده از نرم کننده های مدفوع یا ملین ها از پزشک خود سوال کنید. از تنقیه یا شیاف استفاده نکنید، مگر اینکه توسط پزشک تجویز شده باشد.
• سعی کنید حرکت کنید و تا جایی که می توانید از نظر بدنی فعال باشید.

 

اسهال

بعضی از درمانهای سرطان می توانند لایه درونی روده ها را تخریب کنند. این روی جذب غذا و مایعات تاثیر می گذارد و می تواند منجر به اسهال شود.

اسهال کنترل نشده می تواند منجر به از دست دادن مایعات (کم آبی)، کاهش وزن، کم اشتهایی و ضعف شود.

  چه باید کرد؟

• در طول روز مقدار زیادی مایعات غیرگازدار مانند آب، آب سیب، آبگوشت شفاف و بستنی مصرف کنید.
• در طول روز به تناوب، وعده های غذایی و میان وعده های کوچک میل کنید.
• از مصرف غذاهای پرچرب مانند غذاهای سرخ شده خودداری کنید، زیرا این غذاها منجر به تشدید اسهال میشوند
• از مصرف غذاهای پر فیبر خودداری کنید، چون ممکن است اسهال را تشدید کنند. این غذاها شامل آجیل، دانه ها، غلات کامل، حبوبات (لوبیا و نخود)، میوه های خشک و میوه ها و سبزیجات خام میباشند
• در صورتیکه به نظر می رسد شیر اسهال را بدتر می کند، از مصرف آن خودداری کنید. می توانید ماست و دوغ مصرف کنید.
• از نوشیدنی ها و غذاهایی که باعث ایجاد نفخ می شوند، مانند نوشیدنی های گازدار و سبزیجات نفاخ خودداری کنید.
• از غذاهای شور، بیشتر استفاده کنید.
• از غذاهای پر پتاسیم مانند آب میوه، سیب زمینی و موز استفاده کنید.
• حداقل 1 لیوان مایعات بعد از هر بار اجابت مزاج شل بنوشید.
• با بهبود اسهال، سعی کنید مقدار کمی از غذاهایی که هضم آنها آسان است مانند برنج، موز، ماست، پوره سیب زمینی، بلغور جو دوسر پرک و پنیر کم چرب میل کنید.
• از مصرف شیرینی جات و غذاهای کنسروی خودداری کنید.
• از مصرف الکل و دخانیات خودداری کنید.
• آدامس و آب نبات بدون قند استفاده نکنید.
• اگر اسهال ادامه یافت یا شدت آن افزایش پیدا کرد، یا اگر مدفوع شما بو یا رنگ غیرمعمول داشت، با پزشک خود تماس بگیرید.

این اطلاعات به معنای جایگزینی توصیه های پزشک نیست. اگر در مورد نیازهای غذایی خود سوال یا نگرانی دارید، می بایست با پزشک یا متخصص تغذیه صحبت کنید. یک متخصص تغذیه می تواند یکی از بهترین منابع اطلاعاتی شما در مورد رژیم غذایی و آنچه بهتر است در طول درمان سرطان میل کنید، باشد. اگر قرار است با یک متخصص تغذیه ملاقات کنید، حتماً قبل از ملاقات، سؤالات خود را یادداشت کنید تا چیزی فراموش نکنید. همچنین ایده خوبی است که فردی را با خود بیاورید تا به یادآوری آنچه گفته می شود کمک کند.

 

منبع:

https://www.cancer.org/treatment/survivorship-during-and-after-treatment/coping/nutrition.html