ویتیلیگو یک اختلال خودایمنی مزمن (بلند مدت) است که موجب می شود بخش هایی از پوست رنگدانه یا رنگ خود را از دست بدهند. این بیماری با مورد حمله قرار گرفتن ملانوسیت‌ها (سلول‌های پوست که نقش رنگدانه سازی دارند) و از بین رفتن آن ها رخ می دهد که این امر باعث می‌شود پوست به رنگ سفید شیری تبدیل شود.

در بیماری ویتیلیگو، لکه های سفید معمولاً به صورت متقارن در هر دو طرف بدن از جمله هر دو دست یا هر دو زانو ظاهر می شوند.  در برخی مواقع، از بین رفتن رنگ یا رنگدانه بسیار سریع صورت می گیرد که حتی ممکن است یک منطقه وسیع از بدن را شامل شود.

نوع سگمنتال ویتیلیگو از رواج بسیار کمتری برخورداراست و به شرایطی گفته می شود که لکه‌های سفید فقط در یک قسمت یا یک طرف بدن شما مانند پا، یک طرف صورت یا بازو قرار دارند. این نوع ویتیلیگو اغلب در سنین پایین شروع می شود، حدود 6 تا 12 ماه پیشرفت می کند و سپس معمولاً متوقف می شود.

ویتیلیگو یک بیماری خودایمنی است.  در شرایط عادی، سیستم ایمنی در سراسر بدن وظیفه مبارزه و دفاع از بدن در برابر ویروس ها، باکتری ها و عفونت ها را دارد. در افراد مبتلا به بیماری های خودایمنی، سلول های ایمنی به اشتباه به بافت های سالم بدن حمله می کنند. افراد مبتلا به ویتیلیگو به احتمال بیشتری ممکن است به سایر اختلالات خود ایمنی نیز مبتلا شوند.

معمولا فرد مبتلا به ویتیلیگو ممکن است بستگانی مبتلا به این بیماری در افراد خانواده خود نیز داشته باشد.  علیرغم عدم وجود درمان قطعی برای ویتیلیگو، بسیاری از درمان‌ها می‌توانند در توقف روند پیشرفت بیماری و بازگشت اثرات ناشی از آن بسیار موثر بوده و تا حد زیادی به یکنواخت‌تر شدن رنگ پوست کمک کنند.

 

چه افرادی به ویتیلیگو مبتلا می شوند؟

هر فردی ممکن است به ویتیلیگو مبتلا شود و علائم ناشی از آن ممکن است در هر سنی بروز نماید. با این حال، در بسیاری از افراد مبتلا به ویتیلیگو، لکه‌های سفید قبل از سنین 20 سالگی ظاهر شده و یا حتی می‌تواند از همان اوایل دوران کودکی بروز نماید.

به نظر می رسد شیوع ویتیلیگو در افرادی که سابقه خانوادگی این اختلال را داشته و یا سابقه ابتلا به دیگر بیماری های خودایمنی از جمله موارد زیر را دارند، شایع تر است:

• بیماری آدیسون.
• کم خونی بدخیم
• پسوریازیس
• آرتریت روماتوئید
• لوپوس اریتماتوز سیستمیک
• بیماری تیرویید
• دیابت تیپ 1

 

علائم ویتیلیگو

علامت اصلی ویتیلیگو از بین رفتن رنگ طبیعی پوست یا رنگدانه است که به آن دپیگمانتاسیون می گویند. لکه های فاقد رنگدانه می توانند در هر نقطه از بدن ظاهر شوند و تاثیرات زیر را به جای بگذارند:

• پوست: به صورت لکه‌های سفید مایل به شیری، اغلب روی دست‌ها، پاها، بازوها و صورت گسترش می یابد. با این حال، این لکه ها می توانند در هر ناحیه ای ظاهر شوند.
• مو: در مناطقی که پوست رنگدانه خود را از دست می دهد، رنگ موها نیز سفید می شود. لکه های ویتیلیگو می تواند روی پوست سر، ابرو، مژه، ریش و موهای بدن نیز ظاهر شود.
• غشاهای مخاطی: مانند غشای داخل دهان یا بینی.

افراد مبتلا به ویتیلیگو ممکن است به موارد زیر نیز مبتلا شوند:

• عزت نفس پایین یا داشتن تصویری ضعیف از خود  که از نگرانی آن ها در مورد ظاهر خود ناشی می شود و این موارد می تواند کیفیت زندگی آن ها را تحت تاثیر قرار دهد.
• یووئیت، یک اصطلاح عمومی برای توصیف التهاب یا تورم در چشم است.
• التهاب در گوش.

 

علل ویتیلیگو

به باور دانشمندان ویتیلیگو یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به ملانوسیت ها حمله کرده و آن ها را از بین می برد. علاوه بر این، محققان همچنان به مطالعه چگونگی نقش سابقه خانوادگی و ژن ها در ایجاد ویتیلیگو ادامه می دهند.  در برخی مواقع، یک رویداد (مانند آفتاب سوختگی، ناراحتی عاطفی، یا قرار گرفتن در معرض یک ماده شیمیایی) می تواند بیماری ویتیلیگو را تحریک کرده یا منجر به بدتر شدن علائم آن شود.

 

تشخیص ویتیلیگو

برای تشخیص ویتیلیگو، پزشک در مورد سابقه خانوادگی این بیماری پرسش خواهد گرد و یک معاینه بالینی کامل انجام خواهد داد. این معاینه ممکن است شامل ارزیابی دقیق پوست بدن نیز باشد. در برخی مواقع، پزشک ممکن است از لامپ وود که به آن نور سیاه هم گفته می شود استفاده کند که در واقع یک نور فرابنفش است که پزشک بر پوست می تاباند. در صورت ابتلا به ویتیلیگو، نواحی درگیر در برابر نور به صورت نقاط گچی و روشن مشاهده می شوند.

سایر آزمایش ها شامل موارد زیر می شود:

• آزمایش خون برای بررسی ابتلا به سایر بیماری های خود ایمنی.
• معاینه چشم به منظور بررسی وجود یوئیت که به التهاب بخشی از چشم اطلاق می شود و به طور معمول همراه با ویتیلیگو رخ می دهد.
• بیوپسی پوستی که به معنی برداشت نمونه ای از پوست است که برای بررسی آن زیر میکروسکوپ لازم است. با این روش پزشکان می توانند بافت پوست را برای بررسی ملانوسیت های از دست رفته در نواحی فاقد رنگدانه افراد مبتلا به ویتیلیگو مورد بررسی قرار دهند.

 

درمان ویتیلیگو

پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند که بر توقف تخریب ملانوسیت ها توسط سیستم ایمنی بدن و نیز بهبود ظاهر پوست تمرکز دارد. اهداف درمان در بیشتر بیماران شامل موارد زیر می شود:

• کند کردن یا توقف پیشرفت بیماری.
• تحریک رشد دوباره ملانوسیت ها.
• بازگشت رنگ به لکه های سفید پوست که می تواند به یکنواختی بیشتر ظاهر و رنگ پوست کمک کند.

نباید این نکته مهم را از یاد برد که روند درمان ممکن است بسیار زمان بر باشد و لزوما تمام افراد به این درمان ها پاسخ نمی دهند. علاوه بر این، پاسخ به درمان ممکن است در نواحی مختلف بدن متفاوت باشد و حتی در حین درمان ممکن است لکه های جدیدی در بدن  فرد ایجاد شود. گاهی مواقع پزشکان برای دستیابی به نتایج بهتر ممکن است چند درمان را به طور همزمان توصیه کنند.

درمان ها شامل موارد زیر می شود:

• داروها یا کرم های پوستی درمانی، از جمله کورتیکوستروئید ها یا مهارکننده های کلسی نورین که ممکن است بتوانند به بازگشت رنگ به لکه های سفید پوست کمک کنند.
• استفاده از نور (نور درمانی) که به بازگشت رنگ به پوست کمک می کند. أنواع متفاوتی از نور درمانی وجود دارد. پزشکان ممکن است از جعبه های نور برای درمان نواحی وسیع تر ویتیلیگو و از لیزر برای درمان نواحی کوچکتر استفاده کنند.
• دپیگمانتاسیون، یا از بین بردن رنگ از نواحی تیره تر پوست که به منظور ایجاد هماهنگی با لکه های سفید پوست انجام می شود. به طور معمول، پزشکان این درمان را برای افرادی که بیشتر از نیمی از بدن آن ها مبتلا به لکه های ویتیلیگو باشد، توصیه می کنند. دپیگمانتاسیون یک فرآیند دائمی است و تکمیل آن ممکن است بیش از یک سال به طول انجامد. همانند سایر درمان ها، در این روند درمانی هم محدود کردن مواجهه با نور خورشید در حین درمان و نیز پس از آن بسیار اهمیت دارد.
• متخصصین پوست ممکن است روش های جراحی را برای افرادی با ویتیلیگو سگمنتال مقاوم و یا اشکال دیگری از ویتیلیگو که به سایر درمان ها پاسخ نمی دهند، در نظر بگیرند. جراحی در افرادی که ویتیلیگو در حال گسترش دارند و یا مستعد بروز اسکار و ضایعات کلوئیدی هستند، توصیه نمی شود. در چنین افرادی ریسک باقی ماندن اسکار زخمی به مراتب بزرگتر از خود زخم ایجاد شده وجود دارد.

 

چه افرادی ویتیلیگو را درمان می کنند؟

افراد حافظ سلامت که بیماری ویتیلیگو را درمان می کنند، شامل موارد زیر می باشد:

• درماتولوژیست ها که متخصص تشخیص و درمان ناهنجاری های پوست، مو و ناخن هستند.
• پزشکان عمومی از جمله پزشک خانواده و یا متخصص داخلی
• سایر تخصص ها، از جمله افتالمولوژیست ها (متخصصین درمان مشکلات چشم) نیز ممکن است ویتیلیگو را درمان کنند.

 

زندگی با ویتیلیگو

زندگی برای افراد مبتلا به ویتیلیگو ممکن است بسیار سخت باشد. برخی افراد مبتلا به این اختلال به دلیل تغییرات ظاهری خود با احساساتی نظیر خجالت، ناراحتی، شرمندگی و غم مواجه هستند. در برخی موارد، این احساسات می تواند به کاهش عزت نفس فرد و افسردگی منجر شود. درخواست کمک و راهنمایی از متخصصین سلامت روان می تواند به تحمل این اختلال و نیز درمان افسردگی کمک کند.

علاوه بر درمان های توصیه شده توسط پزشکان، موارد زیر نیز می تواند به مدیریت این بیماری کمک کند:

• محافظت از پوست در برابر نور خورشید. استفاده از کرم های ضد آفتاب و پوشیدن لباس هایی که به محافظت از پوست در برابر آفتاب سوختگی و آسیب های بلند مدت ناشی از آن کمک کند.
• استفاده از مواد آرایشی، از جمله لوسیون های برنزه کننده پوست یا رنگ ها که می تواند لکه های پوستی فاقد رنگدانه را پوشش دهد. در مورد انتخاب لوسیون یا رنگ با پزشک مشورت کنید.
• انتخاب پزشکی که تجربه درمان افراد مبتلا به ویتیلیگو را داشته باشد.
• یادگیری در مورد این اختلال و نیز در مورد درمان های موجود که می تواند به تصمیم های درمانی کمک کند.
• صحبت کردن با دیگر افراد مبتلا به ویتیلیگو. یافتن گروه حمایتی ویتیلیگو در اطراف محل زندگی و یا یک جمعیت آنلاین نیز می تواند کمک کننده باشد.
• از خانواده و دوستان خود کمک بخواهید.

 

منبع:

https://www.niams.nih.gov/health-topics/vitiligo